VTT reis naar D3060 (Gujarat, India)

Dag 13 – 17 februari

Vandaag gaan we weer naar huis. We worden om 05.00 uur opgehaald en Suneet zwaait ons uit op het vliegveld van Baroda. Als we van Baroda naar Mumbai zijn gevlogen, moeten we daar op zoek naar het internationale vliegveld. We stappen in een riksja voor een laatste rit in het chaotische Indiase verkeer om vervolgens ergens opeens te worden overgedragen aan een taxi die 30 dollar kost. Dat gaan we natuurlijk niet betalen dus na wat afdingen worden we voor aanzienlijk minder geld naar de prachtige nieuwe terminal gebracht. Via Londen reizen we naar Amsterdam, waar we opgewacht worden door familie en Iris van het Nederlandse inbound team. We kijken terug om een erg leerzame, mooie en vruchtbare reis.

De Indiërs hebben een mooie kijk op het leven, waar wij in het Westen veel van kunnen leren. Zo is er zij veel respect en tolerantie ten opzichte van andere wezens, of het nu mensen, koeien of andere dieren betreft. Misschien dat dat komt omdat men in reïncarnatie gelooft. Je zal maar in je volgende leven als dier terugkomen. Dan wil je toch ook dat je goed behandeld wordt?

Een ander aspect is het eten. Bijna alle Gujarati’s zijn strikt vegetariër. Misschien heeft dat ook iets met de reïncarnatiegedachte te maken. Of misschien heeft men reeds lang geleden ingezien dat in principe er genoeg eten in de wereld is voor iedereen, tenzij we allemaal vlees gaan eten. Zoals Gandhi ooit zei: “The world has enough for everyone’s need, but not for everyone’s greed”. We hebben twee weken lang (bijna) geen vlees, vis, alcohol of tabak geproefd. Het was opvallend hoe lekker dat was en hoe weinig we de andere geneugten misten. Misschien kunnen we daar in Nederland wat van leren. Wel zo gezond en beter voor het milieu.

Ook in de zorg kunnen we misschien wel wat van India leren. Opvallend is dat men heel anders aankijkt tegen de voorbereiding op het sterven: de laatste fase van het leven. Voor Indiërs is het belangrijk om je in deze fase voor te bereiden op je volgende leven. Goede zorg houdt veel meer in dan alleen medische ingrepen. Het omvat ook meditatie, rein eten en contact met familie. Ongeveer 80 procent van de kosten van alle zorg gaan bij ons naar deze laatste fase. Misschien is het goed om te kijken hoe we dat geld precies besteden.

Het laatste punt is de ongekende gastvrijheid die men ten toon spreidt. Een gast is bij hen geen vreemde, maar onderdeel van de familie. En men verwacht ook dat je je als zodanig gedraagt. ‘Sorry’ en ‘Dank je’ zeggen hoort daar niet bij. Dat doen familieleden en goede vrienden niet. Het was ontzettend mooi en leerzaam om even opgenomen te worden in de families van de Gujarati. We hopen dat wij voor hen ook een mooie reis kunnen verzorgen als zij in april en mei naar Nederland komen.

Dag 12 – 16 februari

Vandaag is alweer de laatste dag van de reis. We brengen een bezoek aan Ahmedabad, zo’n twee uur rijden van Baroda. Nitin, een lid van het Indiase outbound team, sluit zich bij ons aan. We bezoeken een zusterbedrijf van het afvalverwerkingsbedrijf dat we in Bharuch hebben bezocht. Het bedrijf hier in Ahmedabad verwerkt municipal solid waste en dat hebben we nog niet eerder gezien. Men is in Ahmedabad in 2009 begonnen met het verwerken van vast afval. De overheid heeft een stuk grond beschikbaar gesteld en zorgt voor de aanvoer van afval. Waar in Nederland het afval al in huishoudens gescheiden wordt, wordt in India het glas, plastic, GFT en papier ongesorteerd weggegooid. Het afval dat bij dit bedrijf wordt gebracht moet dus eerst gescheiden worden. De belangrijkste eindproducten zijn compost, Refuse Derived Fluff en RDF pellets.

Per dag wordt er 250 ton aan afval verwerkt. De overheid heeft het land ter beschikking gesteld, maar betaalt verder niet voor het verwerken van het afval. De overheid gaat er vanuit dat de inkomsten die het bedrijf uit de verkoop van de eindproducten haalt genoeg is om het bedrijf te laten draaien. Volgens de manager is dit echter niet het geval en draait het bedrijf verlies. Een van de oorzaken is dat zelfstandige afvalverzamelaars veel van de bruikbare dingen uit het afval halen alvorens dit de verwerkingsfabriek bereikt. Een andere oorzaak is dat het verwerkingsproces complex is. Gescheiden inzameling zou dit veel simpeler maken, maar dat is hier dus niet het geval. De manager vind dat de overheid moet betalen voor de verwerkingskosten. Overal in India (en de rest van de wereld) krijgen afvalwerkingsbedrijven processing fees. Hij begrijpt niet waarom de overheid in Gujarat deze niet verstrekt. Suneet zegt dat als er íets moet veranderen in India, dit het scheiden van afval is.

Vervolgens bezoeken we het CEE: Centre for Environmental Education. Deze NGO biedt diensten, materiaal en programma’s aan op het gebied van milieu en duurzame ontwikkeling. Maar liefst 6 mensen van CEE hebben hun zondagmiddag opgegeven om ons te ontvangen. We worden hartelijk ontvangen in het duurzaam ontworpen terrein en stellen onszelf voor. We leren dat de CEE in 1984 is opgezet door het ministerie van Environment and Forest. Ze verzorgen verschillende projecten op scholen, in steden en dorpen in India, maar ook internationaal.

Nitin stelt voor om nog eens samen te komen. Het team van CEE heeft veel ervaring met het implementeren van projecten in plattelands dorpen en dit Rotaryproject kan voortbouwen op deze kennis.

Jan is vandaag jarig en Suneet en Nitin hebben taart verzorgd. Samen met de leden van het CEE eten zingen we ‘Happy Birthday’ én ‘Lang zal hij leven’. Op het terrein van CEE doen we een interview met Nitin. Hierna laat Suneet zien waar hij op de universiteit werkt aan zijn afvalproject voor institutionele afvalverwerking. Hier kunnen ze mensen demonstraties geven.

Hierna vertrekken we naar de Sabarmati Ashram. Deze Ashram, gelegen aan de rivier Sabarmati, is gesticht door Gandhi en hij woonde er zelf van 1917 tot 1930. Het nationale monument is nu een museum over zijn leer en leven. Leuk detail is dat de informatieborden in het museum zijn verzorgd door het CEE waar we net waren. We lopen rond in de Ashram en bezoeken Gandhi’s woning. Nitin weet gepassioneerd te vertellen over het leven en de overtuigingen van Gandhi.

Na het bezoek aan de Ashram bezoeken we het dorp ‘Muthia’. Suneet neemt ons hier mee naartoe omdat hij in dit dorp heeft meegewerkt aan een project. Vroeger was hier een terrein waar allerlei industrieel afval werd gedumpt door vervuilende fabrieken. Het afval lag in metershoge stapels en vervuilde de grond en het water. Onder leiding van Suneet zijn wormen ingezet om de vervuiling op te ruimen en inmiddels is het terrein schoon.

Vervolgens rijden we naar het Vintage Car Museum. Jan houdt van auto’s en speciaal voor zijn verjaardag maken we een ritje in een Chevrolet uit 1935.

Als we wegrijden grappen we nog dat we met deze auto met open dak de gevaarlijke snelweg op zullen rijden. Als dit dan ook echt gebeurt, liggen we helemaal in een deuk terwijl de toeterende vrachtwagens om ons heen rijden. Na een ritje van tien minuten stappen we uit en bekijken we ook de andere auto’s. We eten die avond in het restaurant van het museum. Op authentieke Gujarati ligbanken krijgen we eerst een dansshow te zien. Een vrouw stapelt een soort schalen op haar hoofd tot misschien wel twee meter hoog. Daar gaat ze mee dansen en op spijkers, zwaarden en glas staan. Tenslotte eten we voor de laatste keer een traditionele Gujarati Thali en vertrekken naar huis om te gaan inpakken.

Dag 11 – 15 februari

De volgende dag ontbijten we samen bij Suneet en vertrekken we naar de Sardar Sarovar dam. Dit is een stuwdam van bijna 150 meter hoog in de Narmada rivier. Een ingenieur die meewerkt aan de bouw van de dam geeft ons een speciale tour. Eerst laat hij ons de plek zien waar komende vier jaar gewerkt zal worden aan een enorm beeld van Sardar Vallabhbhai Jhaverbhai Patel: met Gandhi en Nehru één van de grondleggers van de Republiek India, en bij onze gastheren zeer populair. Patel heeft een leidende rol gespeeld in het verenigen van India. Sardar, zijn bijnaam, betekent leider in het Hindi. Het beeld moet 190 meter hoog worden en daarmee hoger dan het in NY

Vervolgens bezoeken we de dam. Het bouwen van de dam heeft drie doelen: het verstrekken van drinkwater, irrigatiewater en elektriciteit. We krijgen speciale toegang om via een tunnel de dam te betreden en de energieturbines van dichtbij te bekijken. Er zijn 6 turbines van 200 megawatt en 5 turbines van 50 megawatt. Dat is meer dan een centrale op de Maasvlakte. Peter berekent dat je met deze turbines ruim 3 miljoen Nederlandse huishoudens van stroom zou kunnen voorzien.

Na het bezoek aan de dam rijden we naar Suneets huis om daar heerlijk te lunchen. Ook doen we hier een interview met Suneet. Daarna rijden we naar een vriendin met wie Suneet samenwerkt. Avnee is oorspronkelijk tuinarchitect. Tegenwoordig probeert ze mensen in Baroda bewuster te maken van de voordelen van duurzame voedselproductie. Door middel van verschillende projecten probeert ze urban farming te stimuleren: mensen die in de stad zelf groenten en fruit verbouwen. Zo worden er bijvoorbeeld op scholen workshop gegeven aan kinderen. Als mensen geen tuin hebben kunnen ze zakken kopen die zij zelf heeft ontworpen. Deze zakken zijn biologisch afbreekbaar en er kunnen zelfs kleine boompjes in gekweekt worden. Het geheel sluit mooi aan bij het project van Suneet, waarbij mensen leren om zelf compost te maken in tonnen. Na het bezoek aan de het urban farming project gaan we naar Suneets huis waar we eindelijk even twee uurtjes kunnen zitten om onze mails, blog en fotos bij te werken. Vervolgens borrelen en dineren we met het gastgezin van Heleen, de familie Vakil.

Dag 10- 14 februari

We pakken onze koffers en worden om half 8 opgehaald door Harish. We drinken een kopje koffie, nemen afscheid van Harish en worden vervolgens overgedragen aan Suneet. Suneet brengt ons naar Vadodara, ook wel Baroda genoemd.

Na anderhalf uur bereiken we de Muni Seva Ashram. Een Ashram is van oudsher een religieuze gemeenschap; een plek voor sociale activiteiten en meditatie. Deepak Gadhia, een directielid van de Ashram, geeft ons een rondleiding. Hij vertelt dat deze Ashram bijzonder is omdat deze niet in het teken staat van religie. Het is een plek die rust moet bieden aan veel mensen, met name kankerpatiënten en hun familie. Er komen vaak terminale patiënten zich op een rustige manier voorbereiden op hun sterven en hun volgende leven. Tijdens een rondleiding van Deepak zien we de keuken, de kantine, enkele kamers, mooie rustruimtes en tuinen, de school voor verpleegsters, de chemoruimte, de bestralingsruimte, het ouderentehuis, de kinderopvang en het weeshuis. Alles in de Ashram is gemaakt om rust en harmonie met de natuur uit te stralen. Alle apparatuur is van een goede kwaliteit. De Ashram heeft als doel om de allerbeste behandeling te geven aan de allerarmsten.

We bezoeken het tehuis voor meisjes met een geestelijke beperking. Deepak vertelt dat als de meisjes hier aankomen ze vaak zijn vastgebonden omdat de familie niet goed weet hoe ze met hen moeten omgaan. In de Ashram wordt hen geleerd dat ze goed zijn: God heeft alleen iets bij hen weggenomen maar daar iets anders moois voor in de plaats gebracht.

Het is mooi om te zien dat er in de Ashram veel rekening wordt gehouden met het milieu:
De gebouwen blijven ook wanneer het buiten 40 graden is koel, dankzij dikke muren, ramen aan de binnenkant van de sponning, hoge plafonds en schaduwrijke binnenplaatsen met veel groen. Het elektraverbruik is minimaal dankzij ventilatoren in plaats van airco’s en verlichting door middel van zonnelantaarns. Warm water (30.000 liter per dag) wordt geproduceerd met behulp van zonnespiegels. Voor het koken gebruiken ze eigen biogas, gemaakt van keukenafval en de ontlasting van eigen koeien. Het biogas wordt geproduceerd bij hun boerderij enige kilometers buiten de ashram. Ze ontdoen dat van CO2 en vullen het dan af in gascylinders, zodat ze het kunnen transporteren en bewaren. Momenteel produceren ze 500 m3 biogas per dag. Ze gaan dit uitbreiden naar 13.000 m3, zodat ze ook hun auto’s erop kunnen laten rijden en het aanpalende dorp van biogas kunnen voorzien. Op dit moment zijn ze voor 40% ‘carbon neutral’. Met de uitbreiding wordt dat 100%.

Na deze mooie ervaring gaan we met Suneet naar het Lukshmi Vilas Palace in Baroda. De familie die afstamt van de Maharadja’s, woont nog steeds in het paleis. De architectuur is een mix van Europese en Indiase invloeden. Het is fijn om even rustig rond te lopen en met een audiotour te luisteren naar alle verhalen over dit paleis.
Na het bezoek aan het paleis worden we gescheiden ondergebracht bij drie gezinnen: Peter logeert bij Suneet Dabke en zijn vrouw Swapnali. Hij slaapt in de kamer waar meestal de vader van Suneet logeert; deze is momenteel in het buitenland. Het gezin heeft één dochter, van tien jaar oud. Jan logeert bij Chetan Dedhia en zijn vrouw Priya. Ook zij hebben één kind: een zoon van ongeveer tien jaar oud. Heleen logeert bij de dochter van Sunil Vakil: Anokhi.

In de avond vertrekken we naar het Surya Palace hotel voor een Valentijnsdiner van de Rotaryclub Sayajinagiri. Als we aankomen zien we dat de ruimte in Valentijns sfeer versierd is: de stoelen hebben een roze strik en er hangen posters en ballonnen. De Rotarians zijn allemaal gekomen met hun partners. Nadat we ons voor hebben gesteld worden er spelletjes gedaan: er worden Hindi- liefdesliedjes geraden, de stellen vragen elkaar in een sketch opnieuw ten huwelijk en de mannen moeten pepermuntjes eten van een ketting om de nek van hun vrouw. Suneet en Peter krijgen een prijs voor hun hilarische huwelijksaanzoek. Na de spelletjes eten we een hapje en vertrekken we naar onze gastgezinnen.

Dag 9 – 13 februari

’s Ochtends doen we rustig aan. We vertrekken rond tien uur naar het bedrijf van onze gastheer: ABC Bearings Ltd in Baruch. We worden ontvangen in een prachtig gebouw en krijgen een presentatie over de organisatie. De vader van onze gastheer, M.I. Patel, is het bedrijf 1961 begonnen. Het bedrijf ontwikkelt en produceert lagers voor de auto-, transport-, constructie- en windenergie. We krijgen een rondleiding door de fabrieken. De productielijnen zijn smetteloos en ook het terrein buiten is overal netjes opgeruimd en aangeharkt.
Op het terrein is ruimte vrijgemaakt voor een werkplaats van de Council for Clean Bharuch. Een groot probleem in India is dat het afval zich overal ophoopt. Doel van deze NGO is mensen te laten zien dat het ook anders kan. In de werkplaats worden de bladeren en ander aangeharkt materiaal van ABC Bearings, tesamen met allerlei keukenafval verwerkt tot compost. E.e.a. is opgezet onder deskundige begeleiding van Dr. Suneet Dhabke, die ook deel uitmaakt van het Indiase VTT team dat naar Nederland komt.

Suneet laat ons zijn werk zien

Hij is speciaal voor ons overgekomen om hoogst persoonlijk en in het Engels te vertellen hoe het werkt. Hij toont ons een ton waar mensen zelf compost in kunnen maken. Hij laat ons de ton zien; er zitten twee gaten in. Daarin kunnen vijf huishoudens een week lang hun tuin- en keukenafval en koeienpoep in doen. Vervolgens wordt een gat gesloten en kan het composteringsproces beginnen. Door met een hendel te draaien kan het materiaal af en toe worden opgeschud. Na 30 dagen is het afval dan prachtige compost geworden. Wormen helpen het proces van het verwerken van de compost en zijn volgens Suneet veel geld waard. Met een grotere opstelling, waarin 250 kg organisch materiaal past, zouden dorpelingen 250 euro per maand kunnen verdienen! Suneet vertelt lachend dat hij weleens ‘Dr. Worm’ genoemd wordt. Het is een indrukwekkend project dat wereldwijd aandacht heeft gekregen, en o.a. op CNN televisie is geweest.

Vervolgens krijgen we iets heel anders te zien. Op het terrein is ook een showroom van het bedrijf van de zoon van onze gastheer, Neel. Hij houdt zich bezig met servies en heeft hiermee zelfs recentelijk de Elle Decoration Award gewonnen voor ‘best design’. Er zijn drie merken: Lazzaro, Vergilio en de nieuwste lijn Arta Broch. Neel werkt samen met de bekende designers Maxwell and Williams, en is met recht trots op de prachtige nieuwe lijn die ze binnenkort gaan lanceren.

Na het bezoek aan ABC industries bezoeken we samen met een lid van Rotary Club Bharuch, Sunil, een openbaar toilet. Er zijn in totaal 4 openbare toiletten in Baruch, waarvan de Rotaryclub er 3 heeft gebouwd. Het toiletblok wat wij bezoeken is als eerste gebouwd in 1998 en ligt naast een ‘supermarkt’. Een supermarkt is wat anders dan bij ons. In feite is het een verzameling van meer dan 1000 kleine winkeltjes naast elkaar. Volgens de beheerder van het toiletblok maken maar liefst 1000 mensen per dag hiervan gebruik. Plassen is gratis, een grote boodschap is 2 roepies en douchen is 3 roepies. De toiletten zijn open van 05.30 uur tot 20.30 uur. Jan en Peter gaan voor een proefrondje.

Sunil neemt ons vervolgens mee naar een diagnostisch centrum. Het centrum is gevestigd in een koloniaal gebouw waar vroeger zusters werden opgeleid en is geschonken door het aangrenzende ziekenhuis. In het centrum komen mensen die een verwijzing hebben van de dokter om onderzoeken te laten doen maar dit niet kunnen betalen. We zien tijdens een rondleiding de ruimtes voor radiologie, pathologie, mammografie en echografie. De dokter vertelt dat hij bij het maken van echo’s bij zwangere vrouwen nog steeds wel onder druk wordt gezet om het geslacht van het kind te vertellen. Jongens zijn in India nog steeds meer gewild dan meisjes. Aan de rechterkant van het gebouw kan men bloed laten testen. De kosten zijn in dit diagnostiek centrum de helft van de kosten in een ziekenhuis.

Een bord in het diagnostisch centrum

Zodra we onze sandwiches op hebben, vertrekken we met Sunil naar een oude Nederlandse begraafplaats in het dorpje Kukarwada. Nadat een meneer op een scooter ons naar de afgelegen plek heeft gebracht, belanden we bij de graven die met stekelige planten zijn overwoekerd. Toch lukt het goed de prachtige inscriptie op een van de graven te ontcijferen:

Na ons even in de 17e eeuw gewaand te hebben, worden we door Sunil overgedragen aan Harish. Deze brengt ons naar het dorp Nikora, in de omgeving van Bharuch. Het land is hier extreem vruchtbaar, en twee suikerriet oogsten per jaar zijn heel normaal. Dit komt door de zogenaamde ‘black cotton soil’, en de overvloedige beschikbaarheid van water. Oorspronkelijk haalde men het water ter plekke uit de Narmada rivier. Nu wordt het aangevoerd via een irrigatiekanaal helemaal vanaf de Sardar Sarovar dam, vele kilometers verderop.

We ontmoeten negen vertegenwoordigers van zogenaamde ‘Rotary Community Corpses’, die hier echter niet uit vrouwengroepen blijken te bestaan, maar uit vrijwilligers. De vertegenwoordigers zijn allemaal mannen en we vragen ons af hoe dat zit. Naar verluidt zijn er onder de ca. 60 vrijwilligers ook veel vrouwen, maar die zijn gezien het tijdstip, vlak voor het avondeten, verhinderd.

Het drinkwater wordt lokaal uit de rivier onttrokken. Het meeste wordt met een omgekeerde osmose (RO) installatie gezuiverd. Een klein ander deel wordt naar drinkbakken voor de koeien geleid. Het valt ons op dat op beide plekken behoorlijk wat lekkage optreedt. Het totale verlies valt volgens de mannen van de RCC wel mee (5%). Maar het maakt wel een smerige modderboel.

De straten waar we lopen zijn wat betreft plastic redelijk schoon. Harish vertelt dat men eerder pogingen heft gedaan om de bewustwording te vergroten. Dit heeft wel enige verbetering gegeven, maar niet blijvend en niet genoeg.

We drinken thee en eten wat snacks in het huis van een 95 jarige man. Deze schijnt er bij te zijn geweest toen Mahathma Gandhi het dorp bezocht als onderdeel van zijn fameuze ‘Salt March’. Aan de oevers van de prachtige Narmada rivier interviewen we Harish. Daarna gaan we verder en aan het eind van het dorp ontwaren we een soort moeras, waar het afvalwater van het dorp terecht komt. Het water is ongezuiverd, maar de natuur doet haar best om er iets van te maken. We zien een pauw, een zilverreiger en allerlei andere vogels die hierin blijkbaar toch kunnen gedeien.

Aan de andere kant van het pad is het één grote bende van plastic en verderop liggen allemaal manshoge stapels koeiestront. Gevraagd naar zijn grootste wens voor het dorp, antwoord de RCC chairman dat dit het opruimen van de afvalwatermoeras en de stapels koeiestront.

Omdat Jan en Heleen zich niet goed voelen, gaat Peter ’s avonds alleen op pad. Eerst drinkt hij thee bij Harish en Nita Mehta, en vervolgens gaat hij naar de meeting van Rotaryclub Baruch. Het is een geanimeerde meeting. Peter heeft een plezierig onderhoud met VTT-chair Dr. Ashok Kapadia, die ons bezoek grotendeel heeft voorbereid en bedankt aan het eind de voorzitter middels het overhandigen van een vaantje.

Dag 8 – 12 februari

We vertrekken vandaag naar Ankleshwar, wat dicht bij Bharuch ligt. We beginnen met een bezoek aan een bibliotheek die in 1992 door de Rotary van Ankleshwar is gesticht.

Na de bibliotheek bezoeken we Kosmadi, een stammendorp met 1.500 inwoners. Rajendra, de inkomend president van de Rotaryclub Ankleshwar, begeleidt ons. We worden vergezeld door de burgermeester en secretaris van het dorp. De burgemeester is 25 jaar en is twee jaar geleden verkozen. Zijn vader was ook burgermeester van het dorp.

Sommige mensen slagen erin om uit dit huisvuil toch nog wat nuttige of waardevolle dingen te halen. Bepaalde soorten plastic, zoals PET bijvoorbeeld, leveren nog wel wat op. Maar plastic zakjes niet. Dus die laat men overal liggen.

Vervolgens vertrekken we naar het ‘Rotary Institute of Chemical Engineering’.

Hierna gaan we naar Bharuch Environmental Infrastructure Ltd.

In de avond vertrekken we naar een diner meeting van de Rotaryclub van Ankleshwar. De club bestaat sinds 1977 en heeft al vele prachtige projecten in de stad verzorgd. Enkele voorbeelden zijn: het bouwen van een vaccinatiecentrum, het planten van veel bomen en het ingenieursinstituut wat we vanmiddag hebben bezocht. We geven een presentatie, we ontvangen een cadeautje en vertrekken rond half 12 naar Bharuch om te gaan slapen.

Dag 7 – 11 februari 2014

Tijdens de persconferentie van de burgemeester gisteren waren vier journalisten en vier fotografen aanwezig. Tijdens een stevig ontbijt horen we van de familie dat we in een aantal kranten staan. En dat een lokale nieuwszender ook een filmpje heeft uitgezonden.

Na het ontbijt filmen we een interview met Ajay. Met het filmmateriaal kunnen we geïnteresseerden in Nederland laten zien wie Ajay is en welke kennis hij graag in Nederland wil opdoen.

We nemen afscheid van de familie en vertrekken met Vijay en Sunita naar twee projecten die de Rotaryclub van Dhule heeft ondersteund. Bij een opvangcentrum voor lepra patiënten wonen ongeveer 30 mensen. Er zijn slaapplekken, een keuken met personeel, koeien en wekelijks komt er een dokter langs. Ook is er een tuin, waar de mensen stekjes verbouwen die ze kunnen verkopen op de markt. Een tijd geleden werden lepra patiënten verstoten. Dit project geeft hen een waardiger bestaan in de samenleving. Sunita vertelt dat mensen hier vaak hun verjaardag vieren en dan fruit uitdelen.

Een ander project wat we bezoeken is de ‘Deaf and Dumb School’ in Kusumba. Als we arriveren staan de kinderen keurig in rijen en steken hun armen in de lucht: we krijgen ‘applaus’. De directeur vertelt dat deze kinderen voornamelijk afkomstig zijn van tribale stammen. Binnen deze gemeenschappen trouwen familieleden vaak met elkaar en hierdoor worden er meer dove kinderen geboren. Mensen uit de stammen hebben vaak geen geld om hun dove kind naar een speciale school te brengen. De 60 kinderen die op deze school zitten hebben een gehoorbeperking en geen spraak. Zeven speciaal getrainde leraren helpen de kinderen hun spraak te ontwikkelen. De kinderen slapen op de school en zien hun familie twee keer per jaar. De Rotaryclub van Dhule heeft de slaapplekken, schoolspullen en bomen verzorgd. De school ziet er goed verzorgd uit en er wordt veel met plaatjes gewerkt.

Na het bezoek aan deze mooie projecten vertrekken we naar Bharuch. Na een autorit van 6 uur krijgen we een lunch en een rondleiding in een jeugd- en sportcentrum gebouwd door de Rotary club van Bharuch. Hier zijn onder andere een zwembad, tennisbaan, sportschool, squashruimte en een snooker- en biljartruimte.
Daarna vertrekken we naar het prachtige huis van een van de leden van de club, die zijn sporen heeft verdiend met de productie van kogellagers. ’s-Avonds genieten we samen met hem en zijn zoon van een drankje bij het vuur in de tuin, en van een Birmaans gerecht.

DAG 6 – 10 FEBRUARI 2014

We ontbijten met de hele familie en ze hebben voor deze gelegenheid uitgepakt. Er staat veel op tafel: vers tomatensap, een soort couscous, kokosbolletjes, papaya en een salade van kiemen en ui. Elke keer als er iets voor ons wordt opgeschept, bedanken we ze. Ajays familie vindt dit raar. Het is toch normaal dat ze dat doen? Ze hebben er een mooi gezegde voor: “Friends don’t say sorry and thank you”.

We geven ze wat presentjes en vertrekken met Ajay en Vijay (zijn broer) naar de biologische boerderij van de familie. Hier aangekomen belanden we in een oase van rust. Voor het eerst tijdens deze reis hebben we geen luidruchtig verkeer om ons heen. Op de boerderij wordt van alles gekweekt: tamarinde, katoen, kokosnoten, graan, mango’s en bananen. Ook verbouwen ze veel amla: een heel erg zure vrucht die wel 100 keer meer vitamines zou bevatten dan een sinaasappel.

Links: de broers geven ons uitleg. Rechts: katoen, graan, amla en een eetbare bloem.

Langs het huis worden heerlijk geurende rozen gekweekt en er is een moestuin voor eigen consumptie. De boerderij is redelijk nieuw en er is tijdens het bouwen gelet op duurzaamheid. Regenwater wordt opgevangen via het dak, in het plafond in de huiskamer zijn speciale gaten die voor natuurlijke ventilatie zorgen en de ramen zijn zodanig ontworpen dat er geen overbodig zonlicht binnenvalt.

Na een ontspannen begin van de dag begeven we ons naar een dorp. Ajay vertelt ons dat dit dorp een voorbeeld is van de dorpen die hij wil ondersteunen met het project. Het dorp bestaat uit ongeveer 100 huishoudens en 750 mensen.

Als we arriveren drommen er meteen groepjes nieuwsgierige mannen om ons heen. De vrouwen gluren naar ons vanuit de huizen. Ajay legt ons uit dat er een probleem is met de watervoorziening van dit dorp: de plek waar water gehaald wordt zit benedenstrooms van de plek waar het afvalwater naartoe stroomt! Mensen consumeren dus hun eigen vervuilde water maar zij ervaren dit zelf niet als een probleem. Elke ochtend tussen zeven en acht uur mogen de dorpelingen het water gebruiken wat in een grote toren is opgeslagen. Alle vrouwen slaan dan aan het wassen, dus rond die tijd stroomt er veel water door kanaaltjes voor de huizen.

Samen met de mannen van het dorp bekijken we de watervoorzieningen en het schooltje van het dorp. Er zitten 37 kinderen op school (tussen de zes en tien jaar oud) en er zijn twee leraren.

Op een gegeven moment lopen we een trappetje op en horen we gezang. Als we binnenkomen zien we een groep van 30 zingende vrouwen die op de grond zitten. Iemand gebaart dat we moeten gaan zitten op stoelen. Na het gezang wordt ons uitgelegd dat ons bezoek samenvalt met een meeting van de leidsters van de vrouwelijke ‘self help groups’. Het gezang was om ons te verwelkomen. Daarna steken we samen. met behulp van een kaars, een kandelaar aan en krijgen we grote bloemenkransen omgehangen. Een vertegenwoordiger van een microfinancieringsinstantie, een man, geeft ons een uitleg over de groep. De helft van de vrouwen komt uit dit dorp, de anderen uit omliggende dorpen. Het is de bedoeling dat deze vrouwen met wat hulp zelfvoorzienend worden, in plaats van dat ze bijvoorbeeld afhankelijk zijn van subsidie. Hiermee worden twee dingen bereikt: ontwikkeling van het platteland en het voorkomen van migratie naar de steden. Peter vraagt de vrouwen wat ZIJ belangrijk vinden. Hier wordt enthousiast op gereageerd en er ontstaat een levendige discussie tussen de vrouwen onderling. Sommigen willen biogas, een ander dat de straten schoon worden. Gezien de tijd, is er geen kans om te vragen wat ze er zelf aan denken te doen. Maar het begin van een discussie was nuttig.

Na het bijzondere bezoek aan het dorp lunchen we bij Ajay thuis. De vrouwen hebben gekookt met behulp van een concentrated solar cooker. Ze plaatsen een kookpot in het brandpunt van spiegels. Indrukwekkend hoeveel hitte dat opwekt!

Na de lunch vertrekken we naar het ingenieurs-instituut van de universiteit, waar Ajay werkt. Maar liefst 300 studenten zitten klaar en klappen beleefd als we binnenkomen. Eerst moeten we weer kaarsen aansteken. Nadat we ons hebben voorgesteld, geeft Peter een presentatie over Nederland en hoe bij ons de watervoorziening, waterwering en afvalverwerking geregeld zijn. Na wat aanmoedigingen stellen de verlegen studenten wat leuke vragen. Ajay geeft ook een presentatie over afvalwerking en hoe dat volgens hem in India geregeld zou moeten zijn. Na het college drinken we nog thee met collega’s van Ajay.

Links: Jan steekt een kaars aan. Rechts: de studenten van het ingenieurs- instituut

Daarna vertrekken voor een bezoek aan de burgemeester van Dhule. De dame die ons ontvangt is de eerste jonge vrouw die verkozen is tot burgermeester. Haar grootste wens is om Dhule schoner te krijgen. Ajay geeft hier nogmaals zijn presentatie, maar dan in het Maharastran.
Na de presentatie zegt de burgemeester dat ze graag wil meewerken aan de projecten die hij in gedachten heeft en dat de gemeente één derde van de kosten op zich wil nemen.
’s Avonds eten we met de familie van Ajay.

DAG 5 – 09 FEBRUARI 2014

In de ochtend vertrekken we voor de laatste keer naar de conferentie. We verzamelen met de leden van het Indiase team en we vertrekken gezamenlijk naar Vapi. Deze stad heeft veel chemische industrie. Ons ‘reservelid’ Bharat is site manager van een van de fabrieken. Speciaal voor ons is op zondag een bezoek geregeld aan de Central Effluent Treatment Plant (CETP). Hier wordt het gemeenschappelijke afvalwater van al de fabrieken gezuiverd. We worden ontvangen door de manager. Terwijl wij genieten van thee met melk, suiker en kruiden, presenteert zij ons alle stappen die er in het proces van waterzuivering plaatsvinden. Vervolgens bekijken we vanaf het dak van het gebouw het hele terrein en daarna lopen we langs de verschillende stappen van het zuiveringsproces. Op dit moment wordt 70% van de inkomende vervuiling verwijderd. Er staan verschillende verbeterprojecten op stapel. Een leerzaam bezoek!

We lunchen met twee Indiase teamleden, Bharat en teamleader Ajay, en vertrekken daarna richting Dhule. Tijdens de autorit van 7 uur zien we van alles. Op de weg zien we mannen op motoren en dames die elegant zijlings achterop zitten, karren getrokken door koeien en fel versierde vrachtwagens. Langs de weg zien we uitgehangen was, rieten huizen, vrouwen die wassen in een rivier of mensen die een potje cricket spelen. Jan schiet erop los en maakt prachtige foto’s.

Als we in Dhule aankomen, eten we een hapje met Ajay. Dan gaan we naar zijn huis, waar we twee nachten zullen logeren. Ajay woont samen met zes anderen: zijn dochter Anouska (14 jaar), zijn vrouw Nima, zijn broer Vijay en diens vrouw Sunita, zijn moeder (73 jaar) en zijn grootmoeder (89 jaar). We worden vriendelijk onthaald, maar gaan snel slapen want het is al laat.

DAG 4: 08 FEBRUARI 2014

Na wat gewerkt te hebben tijdens het ontbijt, vertrekken we weer richting de conferentie. Hier krijgen we een aantal bijzondere en geslaagde Global Grant Projects van de Rotary gepresenteerd.

In de middag verzamelen we met de Indiase VTT-kandidaten in een hotel in de buurt. Het hotel ligt aan zee, en we leren elkaar wat beter kennen terwijl we op het terras genieten van een heerlijke zeebries . Het uitzicht is minder idyllisch. Er ligt een modderige vlakte. Iemand vertelt ons dat het zand van Daman tot Mumbai door de overheid is weggehaald om te gebruiken voor de fundering van fabrieken. Nadat iedereen zich aan de hele groep heeft voorgesteld, houden Peter en Anne individuele gesprekken met alle kandidaten. Aan de hand van deze gesprekken maken Peter en Anne een keuze welke kandidaten wat ons betreft definitief in het VTT-team mogen.

Na de interviews vertrekken we naar een ander hotel voor de bekendmaking van de selectie. Peter en Anne overleggen met de verantwoordelijken van Indiase zijde, te weten oud gouverneur Ashok Panjwani, Sunil Vakil en VTT Chair Ashok Kapadia. Onze keuze voor welke kandidaat moet afvallen is dezelfde als wat onze gastheren in gedachten hebben. Vervolgens schuiven we met elkaar aan tafel voor de lunch, waarbij de VTT chair bekend zal maken welke kandidaten naar Nederland mogen. Op geheel Indiase wijze worden alle kandidaten gefeliciteerd dat ze in het team zitten. Er vallen dus géén kandidaten af, maar één kandidaat is stand-by lid. Gouverneur Dinesh en inkomend gouverneur Ashish Ajmera komen persoonlijk langs om hen succes te wensen.

De groep die in april-mei naar Nederland komt, bestaat uit zeer capabele en leuke mensen. Het valt ons op dat ze goed met elkaar overweg kunnen en veel verstand van zaken hebben. Dit belooft wat!

Het Nederlandse en Indiase VTT teams, met de leden van de Indiase selectiecommissie

Na de lunch gaan we terug naar de conferentie, waar wij op het podium worden gevraagd om onszelf te introduceren. Peters eerste woorden zijn in het Gujarati en dat wordt gewaardeerd. Vervolgens vertelt hij wat over Nederland en waarom wij in India zijn. Als Peter aan het publiek vraagt wie ooit in Europa is geweest, gaat de helft van de handen omhoog! Een deel hiervan is ook in Nederland geweest.

Voor gouverneur Dineshsinh heeft Peter een vaantje van ons district en een brief van gouverneur Jan Lucas Ket. Zijn vrouw Veena krijgt de groeten van Milou Ket en stroopwafels. Na onze korte introductie gaat de conferentie verder met dansoptredens door de Rotary exchange students en sprekers.

Om zeven uur kleden we ons om in het hotel. We zijn namelijk uitgenodigd voor een bijzonder diner met alle buitenlandse gasten. Het diner vindt laats in een prachtig huis aan zee. Het is een gezellige avond waarbij we gesprekken hebben met mensen van vele nationaliteiten.

DAG 3: 07 FEBRUARI 2014

In de ochtend vertrekken we naar Daman. Nadat we Anne hebben opgehaald van haar hotel, rijdt Raju ons de stad uit. Op een parkeerplaats meeten we Mr. Mehta en we rijden met twee auto’s verder. Omdat Mr. Mehta zijn twee chauffeurs heeft ‘uitgeleend’ (Raju aan ons en de ander aan zakenrelaties), rijdt hij zelf. Peter houdt hem gezelschap. Onderweg blijft de telefoon van Mr. Mehta constant afgaan. Hij is een drukbezette man, en we waarderen het des te meer dat hij de tijd voor ons neemt!

Onderweg verandert het landschap: de smog en de drukte maken plaats voor groepjes koeien, palmbomen en enkele tempels.

Bij aankomst in Daman, besluiten we ons meteen bij de conferentie aan te melden om een lange wachttijd te voorkomen. Er wordt klassieke Indiase muziek gespeeld (het geluid wordt getest), er worden stoelen neergezet en nog wat draden en borden goed gehangen.

We frissen ons op in het hotel en vertrekken naar de opening van de conferentie. Daar genieten we van prachtige speeches en performances. District Gouverneur Dineshsinh Thakor en oud-President van Rotary International Kalyan Banerjee spreken inspirerende woorden.

Ook het verhaal van spiritueel leider Nithya Shanti maakt grote indruk. De interlude wordt verzorgd door een slachtoffer van polio. De benen van deze man zijn verminkt door de ziekte maar hij kan toch dansen door zijn armen te gebruiken. Polio wordt veel genoemd in de speeches, omdat India vanaf maart 2014 poliovrij zal worden verklaard. Een mijlpaal waar Rotarians erg trots op mogen zijn!

Na de presentaties ontmoeten we de VTT kandidaten en hebben we een prettige eerste kennismaking tijdens een pittig hapje eten. Peter en Anne vertrekken later op de avond naar het gouverneursdiner en ontmoeten daar ook Parg Sheth, die in 2015-2016 tegelijk met Anne gouverneur zal zijn.

DAG 2 – 06 FEBRUARI 2014

Na een paar uur slaap en een ontbijt van humus en fruit, worden we opgehaald door de chauffeur van Mr. Mehta. Mehta is de eigenaar van het bedrijf Technograph Engineering. Omdat we lang in de file staan, kunnen we genieten van het straatbeeld van Mumbai: auto’s, scooters en riksja’s rijden door elkaar heen. Het zicht van de chauffeurs is vaak beperkt door een enorme lading of ontbrekende spiegels, maar hier hebben de Indiërs een handige oplossing voor: gewoon toeteren terwijl je iemand passeert. Langs de weg staan overal kleine kraampjes waar sigaretten of fruit worden verkocht. vrouwen steken over, gekleed in kleurrijke traditionele kleding zoals een sari of salwar kameez. Kinderen lopen naar school in hun schooluniform met strikjes in de haren en een rugzakje om. Dit alles levert een mooie kakofonie van gezichten en geluiden op dat niet snel verveelt!

Als we eindelijk arriveren, komen we erachter dat we de afstand tussen ons hotel en het kantoor slechts op vijf minuten loopafstand is.

Mr. Mehta ontvangt ons hartelijk op zijn kantoor en geeft ons een rondleiding. Na een uitgebreide uitleg van Mr. Mehta over het ingewikkelde Hindoeïstische systeem van goden, vertelt hij over zijn bedrijf en hoe duurzaamheid wordt toegepast. Voor industrieel afval en afvalwater worden in India de normen steeds strenger en komen steeds betere oplossingen. Bij huishoudens is dat lastiger: daar speelt ook de uitdaging om verschillende afvalstromen te scheiden en inzamelen. Dit is volgens de Indiase teamleider het belangrijkste aandachtpunt bij de projecten die men wil uitvoeren.

Na het uitdelen van het eerste pak stroopwafels (nog 29 te gaan), verkennen we Mumbai samen met chauffeur Raju en accountant Sudhir. We bezoeken een grote Krishna tempel, genieten van echt Indiase ‘vegetarian fast food’ tijdens de lunch, verkennen het strand, bekijken een grote wasplaats, fotograferen het ‘formerly prince of Wales museum’ en de ‘Gate of India’. We zijn overrompeld door de grootte van deze stad. Omdat we overal in de file staan, duurt het ons erg land om de stad te doorkruisen. Bij terugkomst dineren we in het hotel met Mr. Mehta.

DAG 1: DE HEENREIS – 05 FEBRUARI 2014

Peter, Jan en Heleen arriveren om vier uur ’s morgens op Schiphol. Anne is op dat moment al in India vanwege haar werkzaamheden voor de stichting FriendsIndeed en zal zich later bij de groep voegen. Jan Lucas en Jan Karel zijn in alle vroegte opgestaan om ons uit te zwaaien. Op Schiphol komen we erachter dat we nog een uurtje langer hadden kunnen slapen, want er kan pas rond vijf uur ingecheckt worden. Na het inchecken, kopen we 30 pakken stroopwafels in blik en 20 sleutelhangers met klompjes als geschenk voor de Indiërs die ons zullen ontvangen.

De eerste stop is in Brussel: slechts 25 minuten vliegen. Dit komt eigenlijk neer op opstijgen, waarna de daling vrijwel meteen wordt ingezet. Vanaf Brussel pakken we een vlucht van de maatschappij Jet Airways naar Mumbai. Bij het betreden van de gate wordt het ons meteen duidelijk: deze vlucht gaat naar India. Indiërs met kleurige kleding, mannen met grijze baarden en sikhs (een soort tulbanden) en spelende kinderen bereiden ons alvast voor op het straatbeeld in India. De vlucht verloopt soepel. Voor de gein tikken we een Bollywood film aan op het scherm voor ons. De film ‘Heroine’ verrast ons aangenaam en wordt helemaal afgekeken.

Na een soepele landing worden we opgewacht door Mr. Harish Mehta, de leider van het Indiase outbound team. Hij brengt ons naar een hotel dichtbij het vliegveld en bij binnenkomst wordt meteen een kartonnen levensgrote versie van de heldin uit de Bollywoodfilm herkent. Mr. Mehta vertelt ons dat zij Kareena Kapoor Khan heet en dat zij uit een familie komt waar al generaties lang Bollywoodsterren zijn. We drinken een drankje met elkaar in het hotel en zoeken dan snel onze kamers op om te gaan slapen.

DE VOORBEREIDINGEN

Op 8 januari zijn het Nederlandse inbound team en outbound team samengekomen. In hartje Amsterdam nemen ze samen de laatste details van de reis door.

v.l.n.r: Jan Karel Schlichte Bergen (VTT Chair en inbound team), Jan Nuboer (outbound team), Anne Legeland (outbound team), Peter Wiers (leider outbound team), Heleen Verviers (outbound team), Jan Lucas Ket (District Governor en outbound team) Iris van der Reijden (leider inbound team).

INTRODUCTIE

Na een succesvolle GSE in 2008, wordt in 2014 een VTT uitwisseling georganiseerd door Rotary District 1580 (Noord- Holland, Nederland) en Rotary District 3060 (Gujarat, India).

In april-mei komt een Vocational Training Team uit India naar Nederland. Het team bestaat uit zes professionals op het gebied van afval en water. Zij bezoeken een breed scala aan interessante bedrijven. Doel is dat ze een projectplan schrijven dat ze thuis in Gujarat gaan uitvoeren.

Om het bezoek van het Indiase team aan Nederland voor te bereiden, zijn wij van 5 tot 17 februari met een ‘Outbound team’ van D1580 in India. Het team staat onder leiding van Peter Wiers, oud- voorzitter van de discie Water. Andere leden van het team zijn DGN Anne Legeland, Jan Nuboer en Heleen Verviers. We zijn hier om de leden van het Indiase team te ontmoeten en de locaties te bezoeken waar men mogelijk een project wil uitvoeren.

Deze blog zal deze reis en gebeurtenissen beschrijven.