Marian Visser "Architectuur en ontwikkelingen in de gezondheidzorg"

”Architectuur en ontwikkelingen in de gezondheidszorg: Vroeger en nu”

Onze voorzitter Marian nam ons op 23 november mee in een aantal zaken rond de gezondheidszorg. Voor alle details verwijzen we hier naar de presentatie.

Gezondheidszorg was in het oude Egypte al een issue, en er waren veel ziekten bekend die nu nog steeds onder ons zijn. Een boek met medicinale recepten was er ook al. Maar toch was er meer bekend over de ziektebeelden dan over de genezing er van.

Bij het bouwen van de theaters hield men al rekening met de preventieve positieve werking van een goed uitzicht. De Romeinen hadden veel preventieve maatregelen, bijvoorbeeld op het gebied van sanitair.

In de 17e eeuw werden veel medische ontdekkingen, waaronder het ontdekken dat aderlatingen meer kwaad dan goed deden. Zo is George Washington in 1799 overleden aan een aderlating. Anthonie van Leeuwenhoek vond de microscoop uit en Edward Jenner vond een middel tegen de pokken uit.

In de Middeleeuwen kwamen gasthuizen op als opvang, eerst voor daklozen en zwervers, later ook voor zieken en bejaarden. Deze gasthuizen zijn de voorlopers van onze huidige ziekenhuizen.

Dolhuizen (oftewel gekkenhuizen) zijn er in die tijd ook al, bijvoorbeeld het 1e Amsterdamse dolhuis stamt uit 1561. De “dollen” werden feitelijk opgesloten. Voor welgestelden was het bezoeken van een dolhuis een gewoon uitje: even de gekken bekijken. Dolhuizen bestonden tot de 18e eeuw. Daarna had men bedacht dat deze mensen ook patiënt waren, al had de behandeling nog niet veel humane vormen. In de psychiatrie ontstonden er meerdere krankzinnigengestichten op prachtige locaties maar vooral ver buiten de stad. Je zou er als “normaal mens” maar eens mee in aanraking komen.

De gedachte over behandelen was humaner, al was het meer bezigheidstherapie of arbeidstherapie dan echte behandeling. Ook de bad- en bed therapie deed opgang. Marianne doet er wat horrorverhalen bij over spanlakens, hele dag in een bad of in een bed en meer.

Marian neemt de geschiedenis van het Wilhelmina gasthuis in Amsterdam door. Zie hiervoor de sheets. Carli heeft er gewerkt, en ook in de hedendaagse tijd was duidelijk dat de verschillende paviljoens ook veel onhandigheid meebracht: patiënten moesten voortdurend van het ene paviljoen naar het andere voor verschillende aandoeningen. De sheets van Marian geven mooi alle details weer.

Opereren vroeger en nu:
Met verschillende beelden zien we hoe zich dit ontwikkeld heeft.

Op dit moment zien we dat particuliere klinieken een aanvulling zijn in de gezondheidszorg, met voors en tegens: vaak gaan hier de mensen naar toe met minder intensieve klachten en dat betekent dat in de reguliere ziekenhuizen de complexe behandelingen plaats moeten vinden.

Florence Nightingale (1820-1920) heeft de verpleging echt geprofessionaliseerd. Zelf van goeden huize afkomstig, heeft ze veel goeds gedaan in met name de Krimoorlog van 1853 tot 1856. Haar bijdrage was van onschatbare waarde.

Voor alle cijfers verwijst de schrijver van vandaag iedereen naar de presentatie. Wat de schrijver u niet wil onthouden: in 2019 was de gemiddelde ligduur in een ziekenhuis 5,2 dagen en in 1980 was dat nog 13,5 dagen. Dat komt doordat ziekenhuizen nu alleen cure doen, en vroeger ook care een onderdeel was. Kortom: na behandeling of operatie zo snel mogelijk weer naar huis!

Marian gaat ook nog even in op de ontwikkeling van rusthuizen, bejaardenhuizen, verzorgingshuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentrum en zorghotel. Waar aanvankelijk gezonde bejaarden naar een rusthuis konden, is nu de ontwikkeling van zorg naar helpen naar begeleiden. De visie verschuift naar zorg op maat en langer in de eigen woonomgeving blijven.

Bijna de helft van alle zorgkosten in Nederland gaat naar ouderenzorg, en 1 op de 5 Nederlanders is 65-plusser. De kosten worden weer in detail uitgesplitst (dus opnieuw: zie de presentatie). Zo blijken 75-plussers het ziekenhuis het vaakst te bezoeken in verband met een oogaandoening,

Belangrijke ontwikkelingen zijn bijvoorbeeld de digitaliseren, domotica, robotica, artificial intelligence en andere technische snufjes. Security en privacy blijven hier wel aandachtspunten.

We danken Marian met een applaus voor haar uitgebreide presentatie. Zelf bekent ze dat ze in de voorbereiding niet kon kiezen, dus dan maar heel veel informatie. Gelukkig voor ons zeer interessant en daarmee weer een mooie Rotary-avond!