Er komt uit de omgeving van de club of uit de familie van een clubgenoot het verzoek te willen bemiddelen bij jaaruitwisseling.
Wat te doen?
Is jaaruitwisseling uit de tijd?
Nee, zeg ik, meer dan in eerdere decennia is het nu nodig dat we jonge mensen laten zien wat en hoe het leven in een andere cultuur is. Die ervaring van een Nederlandse jongere heeft spin-off in de wijde omgeving en is ook tot nut van de toekomstige werkomgeving. Daarom: Nee, niet uit de tijd, integendeel, het zou meer inzet van ons allen moeten krijgen.
Er zijn toch genoeg andere, al dan niet commerciële, organisaties waar ze gebruik van kunnen maken?
Ja, dat is waar! Ze zijn ook allemaal (veel) duurder en ze bieden geen van alle de mogelijkheid contact te krijgen met een club van in de maatschappij geïnteresseerden met brede lokale netwerken.
In de door Rotary gewenste situatie is het jaarkind een kind van de club en in de door Rotary gewenste situatie staat het jaarkind daarvoor open.
Is backpacking geen beter idee?
Als ze dat willen moeten ze dat vooral doen. Het Rotaryprogramma is iets anders. Dat vraagt van de deelnemer zich aan te passen aan de leefomstandigheden gedurende de gehele periode. Daartoe zijn niet alle jongeren in staat, net zo min als alle jongeren op hun eentje willen of kunnen reizen.
Die jaarkinderen die wij krijgen zijn helemaal niet geïnteresseerd!
Dat is een heel complexe uitspraak. Vast en zeker ligt dat meestal aan de teener. Wat kan je doen? In ieder geval: maak in het voortraject (de brief- en emailwisseling met het kind, de ouders, de sponsorclub/regionale of districtsorganisatie) duidelijk wat je verwacht en laat weten dat je er op rekent dat hij/zij zich zal inspannen om aan die verwachting te gaan voldoen. Vraag om erover na te denken of hij/zij echt wel wil komen. U doet feitelijk niets anders dan de eisen die in het aanmeldingsformulier staan nog eens duidelijk te maken.
Maar wees wel voorzichtig met die verwachtingen. Geen van de jaarkinderen zal daar binnen enkele maanden aan voldoen. Het zijn immers teeners die elders zijn opgevoed en die vaak geleerd is om een grote afstand en eerbied naar ouderen of hoger geplaatsten te betonen. Of teeners die van heel jongsafaan in een 24 uurs economie hebben geleefd. Teeners die in een upper middle class of hogere inkomens categorie gewend zijn geraakt aan veel gemak om zich heen, volgens de standaard van hun land en cultuur. Het zijn ook de jongeren die daar door onze Rotary fellows (vanuit hun cultuur) zijn gekeurd en goed bevonden. Net zo weinig als wij van andere landen en culturen afweten zo weinig weten die selecteurs van ons en wat hun kind hier te wachten staat. De kunst is om dat “net zo weinig” aan beide kanten te kantelen. (Waarom denkt u dat veel districten heel blij zijn met een Nederlands jaarkind. Voor onze MDJC is het zaak hun peers aan de andere kant te vinden.)
Natuurlijk gaat het wel eens fout. (Als het vaker gebeurt schrapt de MDJC de contacten met dat district, dat zijn geen peers.) Een early return is voor alle jongelui in hun latere leven iets waar ze met ongenoegen aan terug denken. Maar soms moet het, in het belang van het jaarkind, de gastfamilies en de gastclub en de relatie van de club met de school.
Welke school?
Highschool exchange dekt al lang niet meer de lading. Ons onderwijs is niet geschikt voor een buitenlands kind (die enkele geniale jongen of vrouw buiten beschouwing gelaten). Het kennisonderwijs in het buitenland is vaak mindervragend t.o.v. dat in Nederland maar er worden veel doevakken gegeven waar onze jongelui meestal heel blij mee zijn. Wat dan wel? Maak de school duidelijk dat ze primair de springplank zijn voor sociale contacten, deelname aan sport en cultuur programma’s, vriendschap. Een kind dat uit een multilinguale omgeving komt zal na ca 5 maanden Nederlands (durven) spreken en het redelijk verstaan. Als de eigen taal motorisch heel sterk afwijkt dan zal dat aanzienlijk langer duren. Als het kind in zijn omgeving nooit een andere taal heeft gehoord zal het ook langer duren. Vooral deze kinderen realiseren zich tevoren meestal niet wat een taalbarrière is en hoe zwaar het is om die te overwinnen. Hou dat in uw achterhoofd bij een antwoord op de vraag: Beloof je dat je Nederlands zult leren?
Voor de Nederlandse gastclub is het noodzakelijk een goed contact te hebben met de gastschool en de klasse- of afdelingsmentor. Maak te voren de positie en mogelijkheden van het kind duidelijk. Probeer het begrijpen van het Nederlands als grootste prioriteit vorm te laten geven door (misschien een stagiaire op) de school en doe dat ook in het gastgezin. Spreek Nederlands behalve in emotionele omstandigheden of om het Nederlands uit te leggen.
Op school een aangepast vakkenpakket met veel (maar wel gecontroleerde en zo mogelijk begeleiding bij) zelfstudie van de taalmethode, die ze uit de DOC meenemen.
De ervaring heeft geleerd dat vrijwilligerswerk/stage na enige maanden school en voldoende taalvaardigheid een geweldig motverende invloed heeft op het gedrag van een jaarkind. Laat het kind wel op school blijven participeren op een beperkt aantal momenten.
Het is zo moeilijk om een school te vinden die ons jaarkind wil opnemen.
Dat is soms inderdaad het geval. Maar het wordt aanzienlijk makkelijker als op de school een oud deelnemer aan een exchange programma werkzaam is. Het wordt ook heel veel gemakkelijker als de club de school betrekt in community- en vocational service projecten.
En, na een slechte ervaring van de school, waarbij de club niet samen met de school werkte aan een goede oplossing, kun je het ook vaak vergeten.
Is plaatsing op een school met veel doe-onderwijs niet te prefereren?
Jawel, maar het probleem daarbij is dat de klasgenoten meestal een andere achtergrond en mentaliteit hebben dan die op de HAVO/VWO’s. De opgedane ervaringen met VMBO/MBO zijn vaak niet positief en weldenkende docenten van dat soort scholen raden plaatsing vaak af om eerder genoemde reden. Een uitzondering geldt voor “Groenscholen”( onderwijs in land,tuinbouw en dierverzorging)
Kunnen we gastgezinnen vinden?
Voor de huisvesting van de jongere die in ruil voor het door u uit te zenden kind in Nederland ontvangen moet worden is primair de uitzendende club verantwoordelijk. Vaak lastig, het wordt veel minder lastig als de club ieder jaar uitzend en ontvangt en met de ouders van de uitgezonden jongere een afspraak kan maken om terug te ontvangen. Of, als je met een aantal clubs kan samenwerken. Veroudering in de club en aanwas van te jonge en drukbezette nieuwe leden maakt het moeilijker in de club adressen te vinden. Maar het is voor het ontvangende gezin en de daar wonende kinderen een mooie kans om met dit programma kennis te maken als zoon of dochter overweegt in de toekomst mee te gaan doen. Het is vaak heel motiverend om gezinnen met jongeren in de passende leeftijd uit te nodigen bij een spreekbeurt door iemand die heeft meegedaan aan het programma. Bij voorkeur iemand die inmiddels is afgestudeerd en met enige reserve terug kan kijken. Ontvangst buiten de club is niet bezwaarlijk als het gastgezin tijdelijk of misschien voor langere tijd bij de club betrokken wordt. Maak een rooster zodat ieder lid een keer iets doet met het gastkind. Dat is niet alleen om het gastgezin te ontlasten maar vooral om er een clubkind van te maken. Laat het kind regelmatig op de club komen. Ook als de taal nog een struikelblok is. Meestal duurt de uitwisseling 10 maanden. De eerste maanden zijn het zwaarst, de laatste maanden het drukst. Stel niets uit tot die periode. Geen kinderen meer in huis hoeft absoluut geen belemmering te zijn als men tijd wil besteden aan het gastkind. Een-ouder-gezin? Niet als eerste huis. Maar ik ken heel goede ervaringen later in het jaar. Ze zijn twee weken op Europareis en vaak nog een week op schoolreis. Verwacht niet een Nederlands kind te gast te krijgen. Spreek over de verschillen. Maar als u merkt dat uw gast is “weggezonden” door de ouders om een lokaal probleem in “Verwegistan” op te lossen, trek dan aan de bel. De MDJC moet dat weten en maatregelen nemen naar de uitzendende organisatie. Van hier uit kan hun selectie niet veranderd worden maar wel kan besloten worden het niet meer met ze te doen.
Hoe zit het met al die regels en verboden rond de uitwisseling?
In overleg met de ervaringsdeskundigen in de Rotary-organisatie kan altijd een modus gevonden worden voor een passende interpretatie van de regels als er in uw club twijfel over iets bestaat. De bepalingen hebben vaak een achtergrond gebaseerd op omstandigheden in de USA, op regels uit de verzekeringspolis, of zijn gebaseerd op de jarenlange internationale ervaring van Rotary in dit programma.
Is het geld dat we moeten uitgeven aan de ontvangst van een jaarkind niet beter te besteden?
Je kan het geld maar een keer uitgeven, dat is waar. Maar u geeft het geld uit om een Nederlandse jongere de gelegenheid te geven deel te nemen aan dit Rotary uitwisselingsprogramma. En dat is zeker geen weggegooid geld!