Opknapbeurt Joodse begraafplaats

Rotary Hardenberg heeft in samenwerking met het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) en de gemeente Hardenberg de Joodse begraafplaats ‘Het Bergje’ opgeknapt. Op 12 maart 2025 werd met een korte plechtigheid in een klein gezelschap stilgestaan bij de afronding daarvan. ,,Het is nu voor enkele tientallen jaren weer een waardige gedenkplek”, zegt Ronald Belser, bestuurslid van Rotary Hardenberg.

,,Een jaar of vier geleden maakten we als rotaryleden een boottochtje op de Vecht, waarbij ons oog viel op deze bijzondere plek”, verhaalt Belser. ,,We zagen dat het in een behoorlijk vervallen staat verkeerde en wilden daar iets aan doen. Formeel heeft onze organisatie er geen enkele band mee, maar het behouden en versterken van cultureel erfgoed is een van onze kerndoelstellingen.”

Het prikkeldraad rond de begraafplaats is vervangen door een metalen hekwerk, en plaatste men een nieuw robuust houten toegangshek met trap. Ook installeerde men een informatiebord over de betekenis van deze locatie. 

Via de gemeente Hardenberg kwamen de initiatiefnemers – naast Belser speelde ook collega Egbert van der Velde een belangrijke rol – in contact met de eigenaar. Dat is het NIK, de overkoepelende landelijke organisatie van Joodse Gemeenten in Nederland. Die reageerde enthousiast, maar er waren ook beperkingen. Zo geldt een Joodse begraafplaats als een ‘eeuwige rustplaats’, waar in beginsel niets aan veranderd mag worden. Als het verval intreedt, laat men dat begaan. De graven en grafstenen alsook de bomen en struiken bleven dus onaangeroerd.

Rotary Hardenberg legde zo’n vijfduizend euro bij. Daarnaast werd een subsidie ontvangen van het Cultuurfonds, terwijl de gemeente Hardenberg bijdroeg met extra onderhoudswerkzaamheden. Omdat het Bergje sinds 2000 een rijksmonument is, is de gemeente verantwoordelijk voor het onderhoud.

Bronnen: De Toren, 13 maart 2025, Harry Kruiper en De Stentor, 13 maart 2025, Hans Keesmaat.