21 augustus 2024: Club doet Katwijk

Uit ons weekbericht van 21 augustus 2024

De Club wandelde door Katwijk onder leiding van Leo Roosje, vrijwilliger bij het Katwijks Museum. De tocht ging nota bene door de wijk van uw Invallend Scribent, dus als er bij hem nog enige twijfel bestond of hij tegenwoordig nog wel interessant genoeg woont, dan werd dat door deze wandeling geheel weg genomen.

Ik schrijf een paar feiten op die Leo vertelde en waarvan ik vermoed dat het merendeel van de aanwezigen en natuurlijk ook de afwezigen daarvan niet op de hoogte waren. Het weekbericht wordt daardoor wel wat langer, maar Katwijk is immers ook heel boeiend.

Nadat de bomschuiten vervangen werden door kielschuiten die niet meer op het strand konden aanleggen, moest de vloot uitwijken naar IJmuiden en Scheveningen. IJmuiden had de voorkeur, want als rijkshaven was het daar goedkoper dan in gemeentehaven Scheveningen en je kon vanuit IJmuiden binnendoor naar Katwijk, zodat de vangst dan toch nog gemakkelijk in Katwijk zelf verwerkt kon worden. Die binnenvaartschepen legden aan in het Prins Hendrikkanaal, waar het volgens Leo vroeger een onbeschrijfelijk vieze bende moet zijn geweest. Voor degenen die het Prins Hendrikkanaal niet geheel paraat hebben: het is die lange insteekhaven met tegenwoordig die mooie bebouwing aan weerszijden, gelegen beneden achter de Action, 200 meter van mijn huis (Oh, daar…).

Van het Prins Hendrikkanaal liepen we naar de uitwatering. Onderweg kwamen we langs wat mooie maar goed verstopte huizen die ontworpen zijn door architect Jesse, die heel veel heeft ontworpen in de regio, maar vooral in Katwijk. Een van zijn eerste ontwerpen was de nieuwe Nederlands Hervormde Kerk in de Voorstraat in Katwijk. Hij was toen nog onbekend, maar won een uitgeschreven prijsvraag voor dat ontwerp. Daarna ging het hard met zijn carrière.

Bij de uitwatering vertelde Leo over de Romeinen en de Brittenburg. De Brittenburg (door de Romeinen toen Lugdunum Batavorum genoemd, welke naam later gekaapt zou worden door de stad Leiden) is al 500 jaar niet meer waargenomen en is dus of gewoon verdwenen of onder het zand bedolven. Na het vertrek van de Romeinen kwamen, honderden jaren later, de Vikingen de Rijn opgevaren om Dorestad te beroven. Daar hadden ze er al gauw genoeg van en om de vikingen tegen te houden, legden ze daar een dam aan in de Rijn, waardoor de stroom afgebogen werd naar de Maas in Rotterdam, via de Lek dus. We zouden dus eigenlijk moeten spreken van “Het Lek”.

Maar daardoor verzandde de Rijn bij ons. En van die ooit zo machtige uitmonding is dan ook niet veel meer over. Pas in de Franse tijd, onder Lodewijk Napoleon, werd de Rijn weer bevaarbaar gemaakt. In de loop der eeuwen is die uitmonding dan ook onder invloed van weer, wind en duinvorming regelmatig van plaats veranderd. Zelfs bij Huis ter Duin zijn er sporen van een vroegere uitmonding gevonden, zei Leo.

Bij de uitwatering staat villa Allegonda. Vroeger Hotel Savoy, maar door de huidige eigenaar (een lokale vastgoed/horeca tycoon) weer terug verbouwd tot woning. Als dank mocht hij er van de Gemeente wat nieuwbouw naast bouwen, waardoor het geheel er absoluut niet meer uit ziet. Het lijkt op een nieuw bunkercomplex.

Terug over de boulevard en over de dijk. Tijdens de bezetting werd alles gesloopt om de brute bezetter een beter schootsveld te kunnen geven. Maar de afbraak van de gehele Katwijkse kuststrook stuitte bij de toenmalige bestuurders nog niet eens op zo enorm veel verzet, omdat er ook heel veel krotten gesloopt zouden worden. Van de boulevard is het zonde geweest natuurlijk. Na de oorlog kregen alle verdrevenen een bouwnummer en moesten zij hun eigen huis weer herbouwen. Dat konden velen natuurlijk niet en er ontstond een levendige handel in bouwnummers. De nadruk zou moeten liggen op bewoning en daarom staat er nu zo’n eindeloze rij relatief saaie huizen met in het midden maar een klein beetje horeca. Een absurd fantasieloze boulevard dus. Maar pas op, zeg dat in Katwijk nooit hardop, want Katwijkers vinden het zelf schitterend. Hun diepste wens is om ooit nog eens op die boulevard te wonen.

Katwijk is dan ook niet ontdekt door het massatoerisme, vertelde Leo. En zo had ik dat nog niet bekeken, want ik kan jullie zeggen dat het hier op de boulevard op mooie dagen knap druk kan zijn. Maar ja, dat is veelal dagtoerisme, want veel hotels zijn hier niet. Twee relatief kleine hotels op de boulevard en eentje boven de Bock en dan nog wat kleinere pensions.

Daarom heeft Katwijk altijd een grote aantrekkingskracht gehad op kunstenaars, die het pure zochten en daar vonden.

“Nou, bij ons kwamen ze ook hoor”, hoorde ik de Noordwijkers in onze groep hardop denken…

De tocht ging verder naar het oude vissersdorp, achter de indrukwekkende Oude Kerk (de Andreaskerk) op de boulevard. Dat dorpje is nep, want na de oorlog herbouwd. Het geeft wel een aardige indruk hoe het daar geweest is. En alles bij elkaar is het nu alweer zo’n 70 jaar oud, dus het schiet al weer op.

En na nog wat mooie verhalen over de indrukwekkende Andreaskerk werd de wandeling afgesloten bij het nieuwe Madame Rose, het vroegere Zwaantje. We waren daar op 29 januari 2014 al eens eerder geweest: https://www.rotary.nl/noordwijkeo/nieuws/29%20januari%202014.katwijk/

Het was er erg gezellig en het management vond het overduidelijk fijn om zo’n geweldig mooie Rotaryclub te gast te hebben. Ik sluit af met het advies daar (nog) eens langs te gaan. Als je eerst de kat eens uit de boom wil kijken, ga dan eerst wat drinken op het mooie terras.

En verwonder je over het bijzondere interieur.

Het was weer een wondermooie avond.