voedselbos

Stichting opgericht op 11 juli 2024

Voor de realisering van het voedselbos is de Stichting 100 jaar Rotary leefmilieu voedselbos opgericht.

Deze bestaat uit Rotarians en de Raad van Toezicht wordt gevormd uit zittende gouverneurs.

Beleidsplan Stichting 100 Jaar Rotary leefmilieu voedselbos

1. Reden oprichting

In 1913 werd in Amsterdam de eerste Rotary club in Nederland opgericht. In het clubjaar 2023 – 2024 hebben alle Rotary clubs in Nederland een fiets estafette georganiseerd.

Daarmee is geld bijeengebracht. Bij de finale van de estafette is in Sluiskil gevierd dat een voedselbos gerealiseerd zal worden.

2. Doel

Met het aan de Stichting toevertrouwde middelen, samen met de gemeente Terneuzen een leefmilieu / voedselbos te ontwikkelen en beheren in de dorpskern Sluiskil. Dit gebied ligt middenin een omgeving die zwaar onder druk ligt van de industrie, en het valt binnen de doelstellingen van Rotary in het algemeen om maatschappelijke vooruitgang te realiseren.

3. Kader met Gemeente Terneuzen

De gemeente Terneuzen zal zonder financiële vergoeding grond ter beschikking stellen. Dit is ongeveer 2,8 hectare groot. Het gaat om de voormalige voetbalvelden. De procedure loopt tot het aanpassen van het bestemmingsplan en het betrekken van de wijk.

4. Bestuur en toezicht

Het bestuur van de stichting is samengesteld uit oud-bestuurders van de diverse Rotary afdelingen in Nederland. Het bestuur bestaat uit 4 personen.

Er is een toezichthoudend orgaan dat bestaat uit 3 bestuurders van het huidige Rotary bestuur van de afdelingen.

Een en ander is vastgelegd in de Statuten die zijn vastgesteld op 11 juli 2024. Bestuurders en toezichthouders krijgen geen vergoeding.

5. Financiële Middelen

Op dit moment is ongeveer € 85.000 beschikbaar gesteld door de diverse Rotary afdelingen. Daarnaast is een beperkt aantal sponsoren bereid gevonden ter ondersteuning.

6. Inkomsten / Uitgaven

Er zijn vooralsnog geen inkomsten gepland. Het is vooral gericht op de realisatie van het bos en de verbetering van het leefmilieu in de dorpskern van Sluiskil.

De eerste begroting lijkt erop dat het bos voor € 85.000 gerealiseerd kan worden.

Er zijn ook bij de EU gelden door de gemeente Terneuzen aangevraagd. Hiervoor zijn de eerste toezeggingen positief.

De stichting werkt voor het ontwerp en de aanleg samen met professionals Jos Willemsen en Patrick ‘t Hart. Bij het ontwerp en de aanleg worden omwonenden betrokken via workshops. De gemeente heeft het project uitgebreid met een groen dorpshart en daarvoor zijn extra overheidsgelden aangetrokken.

Ook zijn middelen vanuit een Regio Deal toegevoegd aan dit project. De Regio Deals zijn belangrijke samenwerkingen voor het versterken van de leefbaarheid en economische groei in de regio's van Nederland. Zie → https://doemee.terneuzen.nl/project/390/parkgebied-het-hart-van-sluiskil

Bezoek van minister Hugo de Jonge aan het voedselbos/plangebied op 15 mei 2024

Een voedselbos is een door mensen ontworpen systeem. Het bevat grote variatie van merendeels meerjarige houtige soorten. Deze zijn gericht op voedselproductie en functioneren op de ecologische principes van een natuurlijk bos (biomimicry).

Het bestaat uit 7 lagen: een kroonlaag met hoge bomen, lage bomen, struiken, kruiden, bodembedekkers, wortelgewassen en klimmers. Deze lagenstructuur zorgt voor maximale fotosynthese.

Normaal staan er tussen 50-80 verschillende soorten bomen en struiken in een voedselbos. Deze leveren groentes, hardfruit, kleinfruit en noten. In een voedselbos kan 52 weken per jaar worden geoogst met een piek in augustus en september.

Een voedselbos stimuleert biodiversiteit en functioneert zonder externe inputs zoals mest en kunstmest, pesticiden, grondbewerking, gewasbeschermingsmiddel etc. Een voedselbos eigenlijk geen bos maar een bosrand met meer openheid en lichtinval dan een bos. Alleen in de beginjaren, net na de aanplant als het systeem nog onvoldoende ontwikkeld is, is in droge periodes irrigatie nodig.

Waarom een voedselbos

Een vakkundig ontworpen voedselbos:

* verzoent landbouw en natuur

* levert rijke oogsten op met veel nieuwe, lekkere en gezonde producten

* vraagt heel weinig onderhoud en beheer

* groeit het best zónder (kunst-)mest en bestrijdingsmiddelen

* verrijkt landschap en natuur met een grote biodiversiteit

* heeft een hoge wateropslagcapaciteit zowel in droge als natte periodes

* legt zeer veel CO₂ vast in bomen en bodem

* bevordert de transitie naar een duurzaam voedselsysteem.

Voordelen van een voedselbos

De ecologische voordelen van een voedselbos zijn divers. Dit zijn de grootste voordelen:

• Grotere biodiversiteit: de verschillende activiteiten zijn veelal polyculturen (landbouw waarin verschillende gewassen en plantensoorten naast elkaar groeien en produceren). Door verschillende soorten te combineren ontstaat er een grotere diversiteit aan voedsel en habitat voor flora en fauna. Een grotere biodiversiteit leidt tot effectief natuurlijk plaagbeheer.

• Gezonde bodem: in een voedselbos wordt de bodem niet verstoord. Hierdoor ontstaat er een voedingsrijke en klimaat-robuuste bodem. Een ongestoorde bodem slaat beter CO2 op, houdt water vast voor droge tijden en leidt tot gezondere planten.

• CO2 opslag: in een voedselbos wordt ongeveer evenveel (of meer) CO2 opgeslagen als in een inheems en beschermd bos. Het is een uitstekend voorbeeld van hoe landbouw samen kan gaan met duurzaamheidsambities zoals CO₂ opslag. Bomen en struiken slaan koolstof op in hun vegetatie en wortels in de bodem.

• Waterretentie: een gezonde bodem houdt water vast zodat deze droge tijden beter kan doorstaan. Ten tijde van hevige regenval kan de gezonde bodem het water opslaan als een spons. Oppervlakkige waterstroming en erosie van de kostbare bodem wordt vermeden. Water bindt zich in de bodem aan koolstof: hoe meer koolstof in de bodem, hoe meer water de bodem vasthoudt. Zo gaan koolstofopslag en waterretentie hand in hand.

• Fijnstof: de bomen en struiken vangen met hun takken en bladeren fijnstof in de lucht op en houden het vast op de locatie. Daarmee verbeteren ze de lokale luchtkwaliteit.

• Stikstof: bomen bevorderen de gezondheid van de bodem. In een ongestoorde gezonde bodem wordt de neergeslagen stikstof beschikbaar gemaakt voor planten.

· Een gezonde bodem heeft een gezond microbioom voor de planten wat zorgdraagt voor gezondere planten en uiteindelijke een gezonder microbioom in onze maag en darmen.