Wat is een voedselbos?
Een voedselbos is een door mensen ontworpen systeem. Het bevat grote variatie van merendeels meerjarige houtige soorten. Deze zijn gericht op voedselproductie en functioneren op de ecologische principes van een natuurlijk bos (biomimicry).
Het bestaat uit 7 lagen: een kroonlaag met hoge bomen, lage bomen, struiken, kruiden, bodembedekkers, wortelgewassen en klimmers. Deze lagenstructuur zorgt voor maximale fotosynthese.
Normaal staan er tussen 50-80 verschillende soorten bomen en struiken in een voedselbos. Deze leveren groentes, hardfruit, kleinfruit en noten. In een voedselbos kan 52 weken per jaar worden geoogst met een piek in augustus en september.
Een voedselbos stimuleert biodiversiteit en functioneert zonder externe inputs zoals mest en kunstmest, pesticiden, grondbewerking, gewasbeschermingsmiddel etc. Een voedselbos eigenlijk geen bos maar een bosrand met meer openheid en lichtinval dan een bos. Alleen in de beginjaren, net na de aanplant als het systeem nog onvoldoende ontwikkeld is, is in droge periodes irrigatie nodig.
Waarom een voedselbos
Een vakkundig ontworpen voedselbos:
* verzoent landbouw en natuur
* levert rijke oogsten op met veel nieuwe, lekkere en gezonde producten
* vraagt heel weinig onderhoud en beheer
* groeit het best zónder (kunst-)mest en bestrijdingsmiddelen
* verrijkt landschap en natuur met een grote biodiversiteit
* heeft een hoge wateropslagcapaciteit zowel in droge als natte periodes
* legt zeer veel CO2 vast in bomen en bodem
* bevordert de transitie naar een duurzaam voedselsysteem.
Voordelen van een voedselbos
De ecologische voordelen van een voedselbos zijn divers. Dit zijn de grootste voordelen:
• Grotere biodiversiteit: de verschillende activiteiten zijn veelal polyculturen (landbouw waarin verschillende gewassen en plantensoorten naast elkaar groeien en produceren). Door verschillende soorten te combineren ontstaat er een grotere diversiteit aan voedsel en habitat voor flora en fauna. Een grotere biodiversiteit leidt tot effectief natuurlijk plaagbeheer.
• Gezonde bodem: in een voedselbos wordt de bodem niet verstoord. Hierdoor ontstaat er een voedingsrijke en klimaat-robuuste bodem. Een ongestoorde bodem slaat beter CO2 op, houdt water vast voor droge tijden en leidt tot gezondere planten.
• CO2 opslag: in een voedselbos wordt ongeveer evenveel (of meer) CO2 opgeslagen als in een inheems en beschermd bos. Het is een uitstekend voorbeeld van hoe landbouw samen kan gaan met duurzaamheidsambities zoals CO2 opslag. Bomen en struiken slaan koolstof op in hun vegetatie en wortels in de bodem.
• Waterretentie: een gezonde bodem houdt water vast zodat deze droge tijden beter kan doorstaan. Ten tijde van hevige regenval kan de gezonde bodem het water opslaan als een spons. Oppervlakkige waterstroming en erosie van de kostbare bodem wordt vermeden. Water bindt zich in de bodem aan koolstof: hoe meer koolstof in de bodem, hoe meer water de bodem vasthoudt. Zo gaan koolstofopslag en waterretentie hand in hand.
• Fijnstof: de bomen en struiken vangen met hun takken en bladeren fijnstof in de lucht op en houden het vast op de locatie. Daarmee verbeteren ze de lokale luchtkwaliteit.
• Stikstof: bomen bevorderen de gezondheid van de bodem. In een ongestoorde gezonde bodem wordt de neergeslagen stikstof beschikbaar gemaakt voor planten.
· Een gezonde bodem heeft een gezond microbioom voor de planten wat zorgdraagt voor gezondere planten en uiteindelijke een gezonder microbioom in onze maag en darmen.